Pełna ceramika – pełna satysfakcja? Wszystko o pełnej ceramice w stomatologii cyfrowej

Witaj w kolejnej części encyklopedii materiałów stosowanych w stomatologii cyfrowej. Czas na omówienie pełnej ceramiki. Poznaj jej rodzaje, zastosowanie, właściwości oraz wzór postępowania klinicznego. Podpowiadam też, na co uważać, projektując cyfrowo uzupełnienia protetyczne z pełnej ceramiki. Sprawdź!

Mówiąc pełna ceramika, mam na myśli uzupełnienia wykonane z ceramiki szklanej i ceramiki skaleniowej. Pełna ceramika charakteryzuje się wysoką estetyką dzięki zintegrowanej przezierności, opalescencji i fluorescencji.

Ceramika szklana

Do wyboru masz kilka rodzajów ceramiki szklanej w nowoczesnej stomatologii:

EMAX

EMAX to bloczki z ceramiki szklanej na bazie dwukrzemianu litu. Są to nieprzezierne bloczki MO, które stosuje się w laboratorium do nakładania warstw oraz przezierne bloczki LT i HT, które nadają się do stosowania chairside (czyli do malowania i ewentualnie glazurowania). Odmiany:

• HT – wysoka przezierność, tzw. naturalny efekt kameleona. Mają niespotykaną adaptację do tkanek twardych zęba.
• LT – naturalny stopień jasności i chromatyczności, brak efektu szarości osadzonych uzupełnień.
• MT – rozwiązanie pośrednie pomiędzy bloczkami HT i LT.

EMPRESS

EMPRESS to ceramika szklana wzmacniana leucytem, czyli faza szkła + kryształy. Jest to ceramika nanofluoroapatytowa. Występuje w odmianach HT, LT i Multi.

SUPRINITY

Ceramika szklana z krzemianu litu wzmacniana tlenkiem cyrkonu.

CELTRA

Ceramika szklana litowo-krzemowa wzmacniania tlenkiem cyrkonu.

Ceramika skaleniowa

Do wyboru masz kilka rodzajów ceramiki skaleniowej w stomatologii cyfrowej:

MARK II

Ceramika skaleniowa monochromatyczna.

TRILUXE, TRILUXE FORTE, REAL LIFE

Są to multichromatyczne bloczki z ceramiki skaleniowej o zintegrowanym gradiencie (cieniowaniu) kolorów.

Zastosowanie pełnej ceramiki w technologii CAD/CAM

• Licówki
• onlay
• inlay
• korony częściowe
• korony w odcinku przednim i bocznym
• nadbudowy implantologiczne
• łączniki implantologiczne
• mosty do 3 punktów

Pełna ceramika w postępowaniu klinicznym – o tym pamiętaj!

Poniższe informacje są opracowane na podstawie Instrukcji z materiałem Chairsdide dostępnej na stronie Ivoclar Vivadent [dostęp: https://www.ivoclarvivadent.pl/zoolu-website/media/…/IPS+e-max+CAD+Chairside]

Preparacja pod licówkę:

• w miarę możliwości preparacja powinna obejmować szkliwo,
• nie umieszczaj granicy preparacji na brzegu siecznym w obszarze powierzchni abrazyjnej i okluzji dynamicznej,
• obszar przyszyjkowy i powierzchnię wargową zredukuj o min. 0,6 mm, natomiast brzeg sieczny o min. 0,7 mm.

Korona w odcinku przednim:

• pomniejsz kształt anatomiczny z zachowaniem minimalnej grubości. Wskazana jest preparacja ze stopniem na całym obwodzie z zaokrągloną krawędzią wewnętrzną lub preparacja ze stopniem zaokrąglonym min. 1,0 mm,
• redukcja korony – brzeg sieczny – o min. 1,5 mm,
• redukcja od strony przedsionka i języka o min. 1,2 mm,
• w przypadku mocowania tradycyjnego lub samoadhezyjnego preparacja powinna posiadać powierzchnie retencyjne.

Korona częściowa:

• zwróć uwagę na kontakty zębów przeciwstawnych w okluzji statycznej i dynamicznej,
• pamiętaj, że granica preparacji nie powinna znajdować się w punkcie kontaktu z zębami przeciwstawnymi w zwarciu centralnym,
• natomiast w obszarze guzków zwróć uwagę na minimalną wymaganą ilość miejsca 1,5 mm,
• wskazana jest preparacja ze stopniem na całym obwodzie z zaokrągloną krawędzią wewnętrzną lub preparacja ze stopniem zaokrąglonym pod kątem 20-30 stopni. Szerokość stopnia/stopnia zaokrąglonego powinna wynosić min. 1,0 mm.

Posterior crown:

• zredukuj kształt anatomiczny z zachowaniem podanej minimalnej grubości. Wskazane jest wykonanie preparacji ze stopniem na całym obwodzie z zaokrągloną krawędzią wewnętrzną lub preparacji ze stopniem zaokrąglonym pod kątem 10-30 stopni. Szerokość stopnia/stopnia zaokrąglonego min. 1,00 mm,
• redukcja korony – brzeg sieczny – o min. 1,5 mm ,
• redukcja od strony przedsionka i podniebienia/języka o min. 1,5 mm,
• w przypadku mocowania tradycyjnego lub samoadhezyjnego preparacja powinna posiadać powierzchnie retencyjne.

Inlay (wkład):

• zwróć uwagę na kontakty zębów przeciwstawnych w okluzji statycznej i dynamicznej,
• granica preparacji nie powinna znajdować się w punkcie kontaktu z zębami przeciwstawnymi w zwarciu centralnym,
• w obszarze bruzd minimalna głębokość preparacji powinna wynosić 1,0 mm, a minimalna szerokość preparowanego ubytku 1,0 mm,
• natomiast ubytek w obszarze stycznym powinien rozszerzać się ku górze, by między ścianami stycznymi ubytku a planowaną powierzchnią styczną wkładu powstał kąt 100-120 stopni. W przypadku bardzo wypukłych powierzchni stycznych, gdzie niemożliwe jest uzyskanie wystarczającego podparcia poprzez odpowiedni stopień należy zrezygnować z kontaktów okluzyjnych w obszarze listew brzeżnych wkładu.

Onlay (nakład):

• zwróć uwagę na kontakty zębów przeciwstawnych w okluzji statycznej i dynamicznej,
• granica preparacji nie powinna znajdować się w punkcie kontaktu z zębami przeciwstawnymi w zwarciu centralnym,
• w obszarze bruzd minimalna głębokość preparacji powinna wynosić 1,0 mm, a minimalna szerokość preparowanego ubytku 1,0 mm,
• ubytek w obszarze stycznym powinien rozszerzać się ku górze, tak by między ścianami ubytku a planowaną powierzchnią styczną wkładu powstał kąt 100-120 stopni. W przypadku bardzo wypukłych powierzchni stycznych, gdzie niemożliwe jest uzyskanie wystarczającego podparcia poprzez odpowiedni stopień należy zrezygnować z kontaktów okluzyjnych w obszarze listew brzeżnych nakładu,
• zaokrąglij krawędzie wewnętrzne i przejścia, aby zapobiec powstawaniu naprężeń w ceramice,
• nie wykonuj preparacji typu Slice-Cut i preparacji z nierówną krawędzią,
• natomiast w obszarze guzków zwróć uwagę na minimalną wymaganą ilość miejsca 1,0 mm.

Jak dobrać kolor uzupełnienia protetycznego?

Istotnym warunkiem dla uzyskania naturalnie wyglądającego uzupełnienia jest odpowiednie dobranie koloru. Po oczyszczeniu zębów określ ich kolor przy pomocy klucza kolorów, przyjmując jako wzór nieoszlifowany jeszcze ząb lub zęby sąsiednie. Podczas doboru koloru określ także indywidualne cechy zęba. Jeżeli planowana jest na przykład preparacja pod koronę, określ również kolor szyjki. Kolor dobieraj przy świetle dziennym, aby wynik był maksymalnie zbliżony do naturalnego wyglądu zęba. Pacjent nie powinien mieć  na sobie zbyt jaskrawych ubrań, również usta nie mogą być pokryte pomadką.

Na ostateczną estetykę uzupełnienia całoceramicznego wpływa kolor:

• kikuta,
• bloczka ceramicznego,
• ceramiki licującej,
• materiału mocującego.

Pełna ceramika w postępowaniu laboratoryjnym – o tym pamiętaj!

Projektowanie uzupełnień pełnoceramicznych (CAD)

Pamiętaj, że łączenie, czyli connector w moście powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 12-16 mm².

Wycinanie bloczków pełnoceramicznych (CAM)

Zawsze wycinaj bloczki pełnoceramiczne na mokro.

Obróbka

Opracowywanie uzupełnień pełnoceramicznych powinno odbywać się za pomocą specjalnych instrumentów szlifujących. Wykonuj je przed krystalizacją. Zalecana jest niska liczba obrotów i nieduży nacisk. Szlifowanie korygujące wykonuj przy pomocy diamentów drobnoziarnistych (o gradacji <60 mikronów) lub polerujących instrumentów diamentowych o średniodrobnej ziarnistości. Unikać przegrzewania. Przed krystalizacją uzupełnienie oczyść przy pomocy ultradźwięków w kąpieli wodnej lub przy pomocy wytwornicy parowej. Pamiętaj, by nie piaskować uzupełnień pełnoceramicznych.

Krystalizacja

Proces krystalizacji jest łatwy do przeprowadzenia, a całość procesu trwa około 20-25 minut. Krystalizacja w temperaturze 850 stopni C powoduje zmiany w strukturze ceramiki. Następuje wtedy wzrost kryształów dwukrzemianu litu. Związane z tym zagęszczenie o 0,2% jest już przewidziane w oprogramowaniu CAD i uwzględnione w procesie wycinania uzupełnienia. Wówczas wzrasta wytrzymałość materiału do 360 MPa oraz uzyskuje on odpowiednie właściwości optyczne.

Charakteryzacja pełnej ceramiki

Pełna ceramika zachowuje ostrokonturowość nawet do 10 wsadów do pieca.

Pełna ceramika: cementowanie

Uzupełnienia z pełnej ceramiki możesz osadzać na cementach:

• adhezyjnych,
• samoadhezyjnych,
• tradycyjnych.

Przy metodzie tradycyjnej pamiętaj, by wytworzyć powierzchnie retencyjne podczas szlifowania. Zbieżność ścian powinna wynosić 4-6 stopni. Cementowanie adhezyjne i samoadhezyjne rozpocznij od wytrawiania przez 20 s pod bieżącą wodą, a następnie dobrze osusz. W dalszej kolejności następuje silanizacja Monobondem-S przez 60 s.

Na wytrawiony obszar nałóż kroplę wody. Jeśli wszystkie miejsca zostały dokładnie wytrawione, woda rozchodzi się, nie pozostawiając plam. Wytrawione powierzchnie ceramiki, które miały kontakt ze śliną, ponownie wytraw przez 15 s 37% kwasem fosforowym. Po zacementowaniu użyj żelu glicerynowego. Chodzi o inhibicję tlenową podczas polimeryzacji cementu, która zapobiega szybkiej degradacji kompozytu. Dochodzi do niej podczas polimeryzacji w warunkach tlenowych.

Pełna ceramika: uważaj na porażki

Jak każdy materiał stosowany w stomatologii cyfrowej, tak i pełna ceramika ma swoje wady. “Porażki” materiału to:

• pełne licowanie koron protetycznych zębów bocznych,
• bardzo głęboka preparacja poddziąsłowa, ponieważ od pełnej ceramiki “dziąsło” ucieka,

O tym pamiętaj! 

❌ Dopasowaniem uzupełnienia z pełnej ceramiki nie można kontrolować przy pomocy past silikonowych, ponieważ na powierzchni mogą pozostać oleje silikonowe, które są bardzo trudne do usunięcia i mogą przeciwdziałać spojeniu adhezyjnemu.

✅ Szlifowanie korygujące wykonuj przy pomocy diamentów drobnoziarnistych z niedużym naciskiem i niską liczbą obrotów.

❌ Pacjenci z silnie zredukowanym uzębieniem i bruksiści nie powinni mieć uzębienia z pełnej ceramiki.

✅ W przypadku, gdy po procesie krystalizacji uzupełnienie jest za bardzo przezierne, powtórz proces krystalizacji w celu podniesienia stopnia nieprzezroczystości.

❌ Nie wolno materiału piaskować.

Przeczytaj też artykuł o cyrkonie w cyfrowej stomatologii. Wkrótce pojawią się artykuły omawiające kolejne materiały. Zajrzyj też do Akademii DentalScan, gdzie znajdziesz szkolenia cad/cam dla techników dentystycznych i stomatologów.

Stay in touch!